Kiedy można odstąpić od umowy o dzielo
Umowa o dzieło jest obecnie bardzo popularną formą zatrudnienia. Pracodawcy chętnie z niej korzystają, ponieważ jest ona znacznie dla nich korzystniejsza aniżeli umowa o pracę. Wypadałoby zacząć od wyjaśnienia, na czym polega umowa o dzieło. Jest to umowa cywilnoprawna, na temat której postanowienia znajdują się w Kodeksie cywilnym. Wymienić można cztery najważniejsze cechy tej umowy – jest ona wzajemna, zobowiązująca, odpłatna oraz konsensualna. Umowa nabiera mocy prawnej, gdy zostaje zawarta na piśmie, przy czym musi tutaj zostać określone dzieło, do którego wykonania zobowiązała się strona zlecenie przyjmująca. Zamawiający natomiast zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia. Kodeks cywilny przewiduje możliwość odstąpienia od umowy o dzieło. Kiedy i na jakich zasadach się to odbywa?
Wadliwe wykonawstwo
Częstą przyczyną odstąpienia od opisywanej umowy jest wadliwe wykonawstwo. Jeżeli wykonawca wykonuje dzieło w sposób niezgodny z postanowieniami umowy bądź w sposób nieprawidłowy, wówczas zamawiający ma prawo wezwać go do tego, by dokonał zmian w sposobie wykonywania dzieła mających na celu skorygowanie wad. Wykonawcy zostaje jednocześnie wyznaczony termin, którego nie dotrzymanie daje zamawiającemu prawo do odstąpienia od umowy. Wykonanie dzieła może zostać powierzone komuś innemu. Nierzadko przedmiotem sporu pomiędzy stronami umowy jest ocena „rangi” wad – chodzi w tym momencie przede wszystkim o zdefiniowanie istotnych wad. Jeżeli nie są one takowymi, wówczas zamawiający dzieło może obniżyć jego wykonawcy wynagrodzenie. Ponadto należy też wspomnieć o tym, że jeśli zamawiający uzna dzieło za wadliwie wykonane, może odmówić jego odebrania – warunkiem jest to, że wady muszą być istotne.
Brak konkretnych powodów
Aby zamawiający mógł odstąpić od umowy o dzieło, nie muszą zaistnieć ku temu powody. Nie należą do rzadkości sytuacje, kiedy termin wykonania dzieła jeszcze nie minął, wykonawca prawidłowo wywiązuje się ze swych obowiązków, ale zamawiającego dzieło przestało interesować. W takich okolicznościach konieczne jest jednak wypłacenie wykonawcy należnego mu wynagrodzenia, przy czym może zostać z niego potrącone to, co przez wykonawcę zostało zaoszczędzone z uwagi na nie wykonanie dzieła. Strona zamawiająca nie ma obowiązku podawania przyczyn swojej takiej, a nie innej decyzji.
Inne przyczyny
Odstąpienie od umowy o dzieło ma także miejsce wtedy, kiedy konieczna okazała się zmiana kosztorysu – a precyzując, gdy trzeba było go zawyżyć. W takich okolicznościach z odstąpieniem od umowy nie wolno zwlekać – podobnie jak i z wypłatą wykonawcy wynagrodzenia (w umówionej części). To zdarza się na przykład w przypadku umów o roboty budowlane. Kolejną sytuacją, w której możliwe jest odstąpienie od umowy jest ta, kiedy przyjmujący zlecenie nie wykona dzieła na czas – a termin dla każdego zamawiającego ma ogromne znaczenie. Powodem są znaczące opóźnienia w realizacji dzieła, które zaprzepaszczają szanse na jego wykonanie na czas. Jeżeli wykonawcy została już wypłacona zaliczka, zamawiający ma prawo domagać się jej zwrotu.