Kiedy nie można odliczyć podatku VAT z faktury?
Najważniejszym przywilejem czynnych podatników VAT jest to, że mogą odliczać VAT – czyli obniżać o kwotę podatku naliczonego kwotę podatku należnego. Tak stanowi ustawa o podatku od towarów i usług. Przedsiębiorcy chętnie z tego przywileju korzystają, ale nie zawsze zastanawiają się nad tym czy w określonych sytuacjach mogą VAT odliczać. Ustawodawca przewidział takie przypadki, kiedy nie jest to możliwe. Gruntowną wiedzę na ten temat powinni mieć ci przedsiębiorcy, którzy planują odliczać podatek vat w 2013.
Błędy w fakturowaniu
Jedna z takich sytuacji ma miejsce, kiedy jedna transakcja została udokumentowana za pomocą więcej niż jednej faktury. Nawet, jeśli faktury mają nadane różne numery, a tyczą się tej samej transakcji, nie ma możliwości odliczenia od niej VAT. Takie rzeczy się zdarzają – wystarczy, że wystąpi błąd w oprogramowaniu komputerowym lub osoba wystawiająca fakturę po prostu się pomyli. W zaistniałych okolicznościach są do wyboru dwie opcje – albo wystawia się fakturę korygującą, albo jedną z faktur z różnymi numerami wycofuje się z prawnego obrotu. Trzeba tu wspomnieć o stanowisku NSA co do faktur pozostających w prawnym obrocie. NSA jest zdania, że prawidłowa faktura będąca dowodem rzeczywistej sprzedaży daje podstawę do odliczenia VAT. Zdarza się i tak, że na oryginałach faktur bądź dokumentów celnych znajduje się kwota inna niż na kopii – wtedy podatnik nie może od kwoty podatku należnego odjąć kwoty podatku naliczonego.
Sytuacje niekorzystne dla podatników
Podatku należnego nie wolno obniżać, gdy w rachubę wchodzi tzw. pusta faktura – za pomocą której udokumentowana została czynność, która w rzeczywistości nie miała miejsca. Podobnie jest z dokumentami wykazującymi ilość sprzedanych przez podatnika towarów. VAT może w tym przypadku zostać odliczony od tej części faktury, która odnosi się do rzeczywistej sprzedaży (przepisy tego nie zabraniają). Wydaje się więc logiczne, że udokumentowane fakturą transakcje, które są zwolnione z VAT lub nie podlegają opodatkowaniu nie dają podstaw do odliczania VAT. Podatek VAT nie podlega też odliczeniu, gdy chodzi o usługi i towary, których nabycie odbyło się poprzez nieodpłatne świadczenie usług bądź przez darowiznę. Uprawnienia w zakresie odliczania VAT przysługują tylko czynnym podatnikom VAT, którzy posiadają NIP. Tak więc jeśli faktura zostanie wystawiona przez podmiot nieistniejący – czyli taki, którego istnienie ma jedynie pozorny charakter, bo w rzeczywistości nie bierze on udziału w obrocie prawnym – nie daje ona prawa do obniżenia podatku należnego. Nie wolno pomijać sytuacji, gdy faktura zostaje wystawiona nie przez sprzedawcę, ale przez nabywcę towarów lub usług. Tego typu faktury muszą zyskać potwierdzenie w postaci podpisu sprzedawcy – jeśli go brakuje, nie ma możliwości odliczenia VAT. Uważać też trzeba na przepisy dotyczące odliczania VAT z tytułu transakcji nabycia samochodu i jego eksploatacji. Czasem jest nieodzowne wystawienie przez stację okręgową kontroli pojazdów zaświadczenie o tym, iż warunki określone w umowie o VAT są spełnione. Informacje nie mające odzwierciedlenia w rzeczywistości uniemożliwiają odliczenie VAT.