Zwolnienie nauczyciela
Obecnie coraz częściej słyszy się o likwidacji placówek oświatowych bądź redukcji zatrudnienia w nich, co ma związek z niżem demograficznym. Od kilku już lat utrzymuje się tendencja zniżkowa, jeśli chodzi o liczbę dzieci posyłanych do szkół. To zaś przekłada się na zmniejszenie poziomu zatrudnienia nauczycieli. Dyrektor szkoły, nosząc się z zamiarem zwolnienia nauczyciela, musi pamiętać o paru sprawach.
Mianowanie a zwolnienie z pracy
Nauczyciele są zatrudniani albo na podstawie mianowania, albo umowy o pracę. W tym pierwszym przypadku kwestie dotyczące m. in. zwolnienia z pracy reguluje Karta Nauczyciela. Aby takie wypowiedzenie umowy było skuteczne, musi zostać spełniona jedna z następujących przesłanek: szkoła lub jej część przestaje istnieć, zachodzi konieczność zmniejszenia liczby klas, wprowadzone zostają zmiany w programie nauczania, które uniemożliwiają zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze godzin. Jeżeli nauczyciel należy do organizacji związkowej, musi ona zostać poinformowana o zamiarze jego zwolnienia, ale nie trzeba z nią konsultować treści wypowiedzenia. Wypowiedzenie musi bazować na obiektywnych przesłankach. Należy je wręczyć najpóźniej na 3 miesiące przed terminem wygaśnięcia umowy. Okres wypowiedzenia trwa 3 miesiące lub miesiąc, jeśli nauczyciel dostanie pieniądze za pozostałe 2 (sumę tę wylicza się na takich samych zasadach, co i ekwiwalent za urlop wypoczynkowy).
Prawo do odprawy
Ponadto zwalnianemu z pracy nauczycielowi przysługuje odprawa. Jej wysokość jest podyktowana paroma czynnikami. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania dostaje odprawę, której wysokość odpowiada 6-krotności wynagrodzenia zasadniczego. W przypadku umowy o pracę liczy się to jak długo w danej szkole pracował nauczyciel. Jeśli mniej niż 2 lata, odprawa wynosi tyle, co miesięczne wynagrodzenie. Przy stażu od 2 do 8 lat przysługuje odprawa w wysokości 2-miesięznego wynagrodzenia i 3-miesięcznego przy stażu powyżej 8 lat. Zamiast wręczać nauczycielowi wymówienie można zaproponować mu opcje takie jak: urlop zdrowotny, świadczenie kompensacyjne czy emerytura pomostowa. Nauczyciel, który dostał wypowiedzenie ma prawo skierować sprawę do sądu pracy, jeśli jego zdaniem wypowiedzenie nie jest uzasadnione, nie spełnienia wymogów formalnych itp. Oprócz tego w przeciągu 30 dni liczonych od dnia, w którym wręczono mu wymówienie, może złożyć pisemny wniosek o przeniesienie go w tzw. stan nieczynny. Korzyść z tego jest taka, że przez maksymalnie 6 miesięcy przysługuje mu prawo do wynagrodzenia i pozostałych świadczeń (po upływie tego czasu stosunek pracy wygasa).