Jak sprawdzić czy kandydat do pracy kłamie?
Zatrudnienie nowego pracownika to trudna decyzja pociągająca za sobą szereg konsekwencji, także finansowych. Najwięcej w tym momencie zależy od przebiegu rozmowy rekrutacyjnej – prowadząca ją osoba powinna mieć spore doświadczenie w prowadzeniu rekrutacji i być wyczuloną na pewne niuanse, które dają powody do przypuszczeń, iż kandydat kłamie.
Sposób prowadzenia rozmowy rekrutacyjnej
Wybór osób, z którymi są przeprowadzane rozmowy kwalifikacyjne odbywa się na podstawie złożonych przez kandydatów podań. Dlatego też ważne jest to, aby wykryć wszelakie niejasności w CV kandydata. Bardzo często w życiorysach nie są umieszczane dokładne daty okresów zatrudnienia u poszczególnych pracodawców lub w ogóle są one pomijane. Jeśli przy przeglądaniu CV pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości, należy je wyjaśniać podczas rozmowy odpowiednimi pytaniami. Tutaj pojawia się istotna kwestia, a mianowicie umiejętnie dobranych i zadawanych pytań, które oczywiście należy wcześniej przygotować. W tym kontekście pojawiają się różne modele zadawania pytań, np. model LEJKA polegający na rozpoczynaniu rozmowy pytaniami otwartymi – uzyskane w nich informacje należy doprecyzować za pomocą pytań pogłębiających, zamkniętych i porównawczych.
Mowa ciała i wypowiedzi kandydata
Nie sposób pominąć przy tej sposobności takich aspektów jak sposób wypowiadania się kandydata oraz mowa jego ciała. Osoby, które kłamią zwykle konstruują swoje wypowiedzi w taki sposób, by nie zawierały one dużo szczegółów i były w miarę krótkie, pozbawione emocji i nawiązań osobistych. Dzięki temu kłamca zapamiętuje to, co powiedział wcześniej. Im zatem dłużej trwa rozmowa, tym większe są szanse zdemaskowania go. Mowy ciała także nie należy bagatelizować, chociaż trzeba mieć na względzie to, że w dużym stopniu można ją kontrolować. Niemniej jednak nad pewnymi odruchami nawet najbardziej wytrawny kłamca nie jest w stanie zapanować, np. nad rozszerzaniem się źrenic w momencie wypowiadania nieprawdziwych informacji czy brakiem zmarszczek mimicznych w kącikach ust i oczu przy uśmiechu (przy szczerym uśmiechu zmarszczki te pojawiają się w naturalny sposób). Ponadto ułożenie stóp, nóg czy rąk rozmówcy też może o nim wiele powiedzieć, np. krzyżowanie nóg może świadczyć o mijaniu się z prawdą. Warto zatem w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej w taki sposób posadzić kandydata, by było widać całą jego sylwetkę. W wielu firmach rekruterowi towarzyszy druga osoba, której zadaniem jest obserwowanie kandydata.
Zalecana ostrożność
Nie wolno zapominać, że pewne zachowania rozmówcy wcale nie muszą być objawem kłamstwa, a stresu i zdenerwowania, w związku z czym przy ich ocenie należy zachować sporą dawkę ostrożności. Prowadzenie rozmów rekrutacyjnych trzeba powierzać osobom doświadczonym w tym obszarze – spada wówczas ryzyko zatrudnienia kogoś, kto w rzeczywistości do danej pracy się nie nadaje, a jak wiadomo zwolnienie pracownika nie jest wcale proste i wymaga dopełnienia wielu formalności.