Czy lojalka jest legalna
W interesie każdego pracodawcy leży to, by pracownicy byli wobec niego lojalni. Wszyscy pracownicy natomiast powinni mieć świadomość tego, iż w obowiązujących w Polsce przepisach nie brakuje regulacji, których celem jest ochrona pracodawców przed nielojalnymi działaniami ze strony podwładnych.
Obowiązek dbania o dobro zakładu pracy
Osoba podejmująca pracę na podstawie umowy o pracę musi liczyć się z koniecznością przestrzegania określonych zasad – nawet, jeżeli w umowie nie zostaną zamieszczone pewne zapisy. Jednym z obowiązków pracownika jest dbanie o dobro zakładu pracy, co wiąże się m. in. z zachowywaniem w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby spowodować powstanie po stronie pracodawcy szkód. Pracodawca dysponuje zaś pewnymi narzędziami, z których może – choć nie musi – skorzystać. Mowa tutaj o dwóch rodzajach umów potocznie określanych mianem lojalek, a mianowicie o umowach o zakazie konkurencji w czasie stosunku pracy oraz po jego ustaniu. Uwaga – nie są to zakazane klauzule w umowie o pracę.
Umowa o zakazie konkurencji
W przypadku wielu firm lojalność pracowników nabiera szczególnego znaczenia z uwagi na profil działalności danego przedsiębiorstwa. Wówczas pracownik zostaje najczęściej zobligowany do podpisania umowy o zakazie konkurencji w czasie zatrudnienia – odnosi się to nie tylko do osób zatrudnianych na umowę o pracę, ale również na umowy cywilnoprawne. Wspomniany zakaz oznacza, iż w trakcie trwania stosunku pracy pracownik nie może podejmować działalności w branżach stanowiących konkurencję dla pracodawcy bądź podejmować pracy zarobkowej w firmach prowadzących taką działalność jak macierzysta firma. W umowie pracodawca musi jednak doprecyzować, które konkretnie działania są dla niego konkurencyjne, ponieważ nie może zakazać pracownikowi podejmowania dodatkowych działań zarobkowych.
Konsekwencje braku lojalności
Bardzo ważne jest to, iż umowa o zakazie konkurencji w trakcie zatrudnienia nie może zawierać zapisu o karze umownej za złamanie zakazu. To jednak nie oznacza, że pracodawca nie ma prawa domagać się od pracownika odszkodowania, jeśli wskutek złamania zakazu poniósł szkodę. Odnośnie odszkodowań obowiązują limity – górny limit równy jest wartości 3-miesięcznych poborów pracownika. Musi tu jednak zostać spełniony istotny warunek – odszkodowania można się domagać tylko wtedy, gdy nie zaistniały przesłanki, które wyłączyły odpowiedzialność pracownika. Pracownik nie odpowiada za szkodę w tym zakresie, w którym do jej powstania przyczynił się pracodawca bądź osoby postronne. Pracownik, który dopuszcza się wobec pracodawcy rażącego braku lojalności powinien ponadto liczyć się z tym, że może zostać zwolniony z pracy w trybie dyscyplinarnym.
1lexington